Miles Davis - Birth of the Cool

Miles Davis 1926 yılında, Amerika Illinois'te dünyaya geldi. Doğduktan kısa bir süre taşındılar, babası ve dedesinin doğduğu bölgede genç Miles Davis kiliselerdeki gospel müzik ile tanıştı. Annesi, oğlunun piyano çalmasını çok arzu ediyordu ve 13 yaşında müzik ile tanıştı. Annesi iyi bir piyanist olmasına rağmen dedesi genç Davis'e bir trompet almıştı ve bu konuya odaklandı. Derslerini yerel bir müzisyen olan Elwood Buchanan'dan aldı. Normalde bu isimlerden yazılarımızda pek bahsetmiyoruz ama burada önemli bir fark var. O dönemlerde herkes üflemeli çalgılarda vibrato kullanırken, hocası tam aksini istiyordu. Bu durum Miles Davis'in temiz sound'unun temelini oluşturmuştu. Ayrıca Miles Davis erken yaşlarda  Clark Terry'den çok etkilenmişti.


16 yaşına geldiğinde ilk profesyonel müzik performanslarına çıkmaya başladı. Yavaş yavaş dikkat çekmeye başlamıştı hatta Sonny Stitt onu kendi orkestrasında görmek istiyordu. Annesinin ısrarları ile ilk önceliği okulunu bitirmek olduğundan bu fırsatı değerlendiremedi. 1944 yılında dönemin meşhur büyük orkestralarından Billy Eckstine yaşadığı kenti ziyaret etti. Bu dönemlerde orkestra bünyesinde Dizzy Gillespie ve Charlie Parker gibi isimler vardı. Trompetçileri Buddy Anderson rahatsızlanınca Miles Davis orkestra ile birlikte çaldı. uU çok önemli gelişmeye rağmen ailesi, Davis'in eğitimini tamamlaması konusunda ısrarcıydılar.

1944 yılında Daivs mezun olur olmaz soluğu New York kentinde aldı. Juilliard Müzik Okuluna yazıldı. Kısa bir süre sonra birlikte kısa bir sürede olsa çalma fırsatı bulduğu Charlie Parker'ı aradı ve bu vesile ile aralarında Coleman Hawkins'in de olduğu bir çok müzisyen ile tanıştı.

İlerleyen günlerde Charlie Parker'dan çok etkilendiğini hiçbir saklamayan Davis , çeşitli gece kulüplerinde sahe almaya başladı. İlerleyen dönemlerde bebop hareketine yön verecek genç ve yetenekli bir çok müzisyen ile birlikte çalma fırsatı buldu; Fats Navarro, Freddie Webster, J. J. Johnson ve çok daha fazlası... Davis böylesine müzisyenlerle çalmaya başlayınca okul eğitimindeki bazı şeylerin hoşuna gitmediğini anladı. Klasik Avrupa repertuvarı ağırlıklı eğitim onu tatmin etmiyordu ancak bunun yanında ilerleyen yıllardaki röportajlarında aldığı eğitimin özellikle enstrümanına hakimiyetini ve müzik teorisi konusunda kendisini geliştirdiğini söylemişti.

İlerleyen dönemlerde hem kendi küçük orkestraları hemde farklı orkestralarda çalmaya devam etti. En önemli olay ise 1945 yılında Dizzy Gillespie'nin ayrılmasının ardından Charlie Parker'ın beşlisine girmesi oldu. Bu dönemde başta Max Roach olmak üzere çok iyi müzisyenler ile çalma fırsatı buldu. Parker, fena halde uyuşturucuya bulaşmış olduğundan bu müthiş grubun bir devamlılığı olamıyordu. Yine bir uyuşturucu krizi sonrası ve grupta sonu gelmeyen müzisyen değişikliklerinin sonunda Miles Davis, Charlie Parker'dan ayrılmaya karar verdi. Bu dönemde kulüplerde müzik yapmaya devam etti...

1948 yılında Miles Davis,  Gil Evans ile tanıştı. Gil Evans'ın evi genç müzisyenlerin toplanma noktasına haline gelmiş ve ilerleyen yılların müziğinin gelişmesinde bir okul haline gelmişti. Davis, özelllikle burada tanıştığı müzisyenlerle on kişilik bir topluluk oluşturdu. Bu onlu iki senelik bir zaman aralığında bir çok müzisyene ev sahipliği yaptı. Tüm bu sürecin Davis'e getirisi Capitol Records ile yapılan plak anlaşmasıydı. İşte tam burada "Birth of the Cool" albümü ortaya çıkmaya başlar.

"Birth of the Cool" aslında bakarsanız bir stüdyo albümünden ziyade toplama bir albümdü. 1949 ila 1950 arasında kaydedilen şarkılar toplanarak bir  plak olarak yayınlanmıştı. Orijinal şarkılar 10" 78 devirlik plaklara basılmıştı ve herbiri neredeyse 3 dakika uzunluğundaydı. şarkı listesi şu şekildeydi;

Side A
1 "Jeru" (Gerry Mulligan) – 3:09
2 "Move" (Denzil Best, arranged by John Lewis) – 2:29
3 "Godchild" (George Wallington, arranged by Mulligan) – 3:02
4 "Budo" (Miles Davis, Bud Powell, arranged by Lewis) – 2:28
5 "Venus de Milo" (Mulligan) – 3:05
6 "Rouge" (John Lewis) – 3:07
Side B
1 "Boplicity" (Cleo Henry, i.e. Davis and Gil Evans, arranged by Evans) – 2:55
2"Israel" (Johnny Carisi) – 2:12
3 "Deception" (Davis, arranged by Mulligan) – 2:42
4 "Rocker" (Mulligan) – 2:59
5 "Moon Dreams" (Chummy MacGregor, Johnny Mercer, arranged by Gil Evans) – 3:13

Kayıtlarda şu müzisyenleri dinleyebilme şansınız var. Miles Davis – trompet. Kai Winding ve J. J. Johnson – trombon. Junior Collins, Sandy Siegelstein ve Gunther Schuller korno. Bill Barber tuba. Lee Konitz alto saksafon. Gerry Mulligan bariton saksafon. Al Haig ve John Lewis piyano. Joe Shulman, Nelson Boyd, Al McKibbon bas. Max Roach ve Kenny Clarke davul. Kenny Hagood vokal. Burada aynı enstrümanı bir çok müzisyenin çaldığını görüyoruz ancak 1949 ila 1950 arasında topluluktaki müzisyen değişimleri yüzünden liste kalabalık. Bunun yanında Lee Konitz ve Gerry Mulligan gibi isimler ise tüm şarkılarda çalmıştır.

Bu kısa süre içerisine o dönem için çok alışılmadık müzisyenler ve enstrüman teknikleri bunun yanında özellikle klasik müzikten alınan polifoni gibi tekniklerin caz müzik içerisine adapte edilmesiyle bu kayıtlar bebop sonrası caz müziğin gideceği yönü işaret etmeleri açısından çok önemliydi. Kaydında bir şekilde önemli olarak nitelendirilmesinin en önemli sebebi buydu. Tabii bu arada bu "yön" müzik tarihi için ne kadar hayırlı olmuştur orası tabii ki ayrı bir tartışma konusu. Davis, büyük ölçüde Claude Thornhill orkestralarından etkilenmişti. Bir şekilde kayıtların belkemiğini oluşturan Lee Konitz ve Gerry Mulligan eskiden bu orkestrada çalmışlardı. Gil Evans'ta bu orkestranın aranjmanlarını yapıyordu. Bu durum aslına bakarsanız gayet anlaşılabilirdi.

Kayıtlar yapıldıktan kısa bir süre sonra 78 devir plak formunda yayınlandı. Ancak tüm kaydedilen şarkılar yayınlanmamıştı. 1954 yılında arşivlerden çıkartılan şarkılar "Classics in Jazz—Miles Davis"  adı altında yayınlandı. 3 sene sonra 1957 yılında ise 11 şarkılık liste "Birth of the Cool"  adı altında yayınlandı. Kayıtlarda vokal içeren tek şarkı olan "Darn That Dream" 1971 yılındaki baskıya eklenerek ilk kez tüm kayıtlar yayınlanmış oldu. Bunların arkasından ise 1998 yılında Capitol Records, "The Complete Birth of the Cool" adı altında Rudy Van Gelder tarafından yeniden düzenlenen hem stüdyo kayıtlarını hemde konser kaydını yayınladı. Albümü plak formatında almak isteyenler için en makul seçenek 1971'deki listeyi Rudy Van Gelder düzenlemesi ile basan Universal Blue Note baskısı. Diğer Miles Davis plaklarının aksine "Birth of the Cool" için çok iddialı baskılar bulmak zor. Meraklılar Avrupalı plak şirketlerinden yayınlanan 1957 baskısını temel alana örnekleri de bulabilirler ancak dediğim gibi Universal Blue Note gayet keyifli iken, uğraşmayın derim...