Cecil Taylor - Unit Structures

 

Cecil Taylor, 1929 yılında Amerika'da New York kentinde doğdu. Erken yaşlarda piyano çalmaya başladı. 6 yaşında başlayan piyano macerası New York Müzik Koleji ve hemen ardından England Konservatuarı ile devam etti. İlk topluluk maceraları R&B ve swing stilinde müzik çalan küçük topluluklarında oldu. 1950'ler boyunca devam eden bu maceralar, 1956 yılında soprano saksafoncu Steve Lacy ile kurdukları ilk topluluğa kadar sürdü.

Cecil Taylor ilk kaydı olan "Jazz Advance"i Steve Lacy ile birlikte 1956 yılında yaptı. Dönemin caz eleştirmenleri albümü alışagelmiş post-bop formunun dışında ve ilgi çekici bulmuşlardı. Bir piyanist olarak serbest icralar ile merakının ilk ışıkları bu albümde ortaya çıkmıştı belki de. Ceci Taylor, Steve Lacy'i de içeren dörtlüsüyle 1957 1957 Newport Jazz Festivalinde de sahneye çıkma fırsatı bulur. Daha bir yaşındaki bir topluluk için büyük bir başarıdır. Hemen arkasından 1958 yılında John Coltrane ile çalma fırsatı da bulur.

1950'ler bu şekilde geçerken Cecil Taylor'ın müzik tarzı dönemin caz standartlarından ayrışmaya başlar. 1960'ların başlarında bu durum oldukça belirgin hale gelmiştir. Kendi deyimi ile o dönemlerde müziği gitgide zorlu hale gelmeye başlamış ve uzun performanslara imza atmaya başlamıştır. Bu durumun götürüsü ise çalışacak kulüp bulmakta zorlanması olur. Kulüp sahipleri, Cecil Taylor'ın müziğinin karmaşıklığı ve performanslarının uzunluğundan şikayet etmeye başlarlar. Tüm bunlara rağmen 60'ların ortalarında Cecil Taylor yolunda devam eder ve 1966 yılında efsanevi "Unit Structures" albümü ortaya çıkar. 1960'ların başından itibaren Cecil Taylor, saksafoncu Jimmy Lyons ile beraber çalar. Müziğinde Jimmy Lyons çok önemli hatta belki de en önemli yeri tutar. Taylor, topluluklarına "Unit" adını vermiştir ve 1960'lar boyunca bir çok önemli müzisyen bu topluluktan gelip geçmiştir. Cecil Taylor'ın müzik hayatında bu topluluk çok önem tutar ve Jimmy Lyons'ın beklenmedik vefatına değin birinci ve en önemli topluluğu olmuştur. Aslına bakarsanız, bu albüm, Cecil Taylor'In müziğinde önemli bir mihenk taşıdır. Albümün şarkı listesi şu şekilde;

"Steps" – 10:20
"Enter, Evening" – 11:06
""Unit Structure/As of a Now/Section" – 17:47
"Tales (8 Whisps)" – 7:14

Albüm 1966 yılında Blue Note Records tarafından yayınlanır. Albümün dönemine göre oldukça yenilikçi özellikleri vardır. Örneğin albümde bir çok anda iki basçıyı dinleme şansı buluruz. Alan Silva sanki klasik müzik eserleri seslendiriyormuşcasına arşesini bir an olsun elinden bırakmaz iken, Henry Grimes ise daha alışıldık tarzda parmakları ile kontrbasını çalar.

Albüm dönemi içinde devrim niteliğindedir. Taylor, erken dönem free-jazz, serbest caz tarzında piyano kullanımı için önemli ipuçları verir. Belirli bir nota düzenimi takip etmeyen ve bir anda gök gürültüsü gibi parlayan tarzının yanında ön plana çıkmadan ve müziğin çok önüne fırlamayan tarzı ile tüm müzisyenlere bir orkestra şefi gibi yön verir. Müzisyenler deyince onlardan da bahsedelim.

Jimmy Lyons – alto saksafon. Ken McIntyre – alto saksafon, obua ve bas klarnet. Henry Grimes ve Alan Silva kontrbas. Andrew Cyrille davul. Bu müzisyenleri ilerleyen yıllarda yine Taylor topluluklarında ve farklı projelerde dinleme fırsatı bulmuş olsak bile, "Unit Structures" gibi albümlerin müzik tarihinde farklı ve bambaşka bir yeri olduğunu da eklemek lazım.

Albümdeki tüm parçalar Cecil Taylor imzalıdır. Çift kontrbas kullanımının yanında özellikle Jimmy Lyons'ın soloya çıktığında müziği bambaşka yerlere götürmesi ve Cecil Taylor ile atışmaları albüm boyunca özellikle de B yüzünde çok çok keyiflidir.

Albüm her ne kadar Blue Note gibi önemli bir plak şirketinden yayınlanmış bile olsa, bir nevi erken dönem serbest caz şaheseri de olsa, bu tarz müziğin tüm dünyada çok geniş kitlelere hitap etmemesi sonucunda bir çok Blue Note plağında gördüğümüz, gösterişli özel remaster'lar ve farklı basımları " Unit Structures" ve aslında benzeri albümlerde görememekteyiz. Satın alacağınız geçtiğimiz sene yeniden basılan baskı dahil olmak üzere sizi mutlu edecektir.