Le Royaume Oublié – La Tragédie Cathare Bölüm III

İkinci Bölüme Ulaşmak İçin Tıklayınız

Papalık, seferi kutsal ilan eder. Fransa'dan bir çok soylu ve özellikle Papalık Devletlerinin desteği ile Haçlı Ordusu bölgeye doğru yürümeye başlar. Facianın yaklaştığını fark eden Raymond VI, Papa'dan af diler ve aforozu kaldırılır. 1209 ile 1215 arasında tam 6 yıl sefer devam eder. Küçük kasabalar, köyler ve kentler sırayla kuşatılır. İlk önce Servian ve Béziers ele geçirilir. Halkın tekrar Katolikliğe dönmesi için duyuru yapılır. Büyük bir çoğunluk karşı çıkınca katliam yaşanır. Sadece Béziers kentinde çocuk, kadın, yaşlı farkı gözedilmeden 20.000 kişi katledilir. Béziers'den sonra Carcassonne'a yönelen Haçlı ordusu kenti kuşatır ve kısa bir süre içerisinde kent teslim olur. Bu kentte büyük bir katliam yaşanmaz ancak halk kentten sürülür. Bir çok kent teslim olur. Katolikliğe hayır diyenler öldürülür. Bu arada bir diğer Haçlı ordusu da Katalan topraklarından Pireneleri geçerek sefere katılır. Tüm bu karmaşanın arasında Raymond VI yeniden aforoz edilir ve Toulouse kuşatılır. 1209 ile 1215 arasında Haçlı Seferi bölgeye kan getirir. Kentler kasabalar boşalır. Papalık açısından sefer başarılı olmuş gibi gözükmektedir.

1216 yılında Kont Raymond isyana başlar. 1217 yılında Toulouse geri alınır. Kentler ve kasabalar yeniden savaş alanına döner. Bölgedeki Haçlı güçleri azalmaya başlar. Özellikle III. Innocent'in bu dönemde ölmesiyle sefer hızını kaybeder. Ancak 1225'den itibaren Fransız Krallığı bu soruna bir son vermek üzere tekrar hareket geçer. Dört yılda bölgenin kontrolü sağlanır. 1229 yılında ise bölge engizisyon denetimine verilir. III. Innocent yerine papalık makamına Gregory IX gelir. Tabii ki Engizisyona destek verir. Devam eden Kathar direnişinin sonu gelmektedir. Birkaç önemli savaş haricinde Kathar direnişçiler dağ kalelerine çekilmişlerdir. 1244 yılında efsanevi Montségur düşer, 1255 yılında ise son direniş noktası Quéribus ele geçirilir. Quéribus'un düşmesi herşeyi sonlandırmamıştır, tarihi kaynaklara göre engizisyon tarafından 1320'li yıllarda bile Kathar'lar hakkında mahkeme düzenlenmiştir. Bu mahkemeler aslında bir şey ifade etmiyordu. Büyük ihtimalle yakılma ile sona eriyordu. Bu dönemde ufak tefek ayaklanmalar yaşansa da, Katharizm neredeyse yok edilmişti. Tüm bu dönem boyunca 100.000 ile 200.000 arasında insan hayatını kaybetmişti. Savaş meydanlarında ölenler pek azdı. Çoğunluğu kasaba ve kentlerde silahsız şekilde katledilmişti. Çocuk, kadın ayrımı yapılmamıştı. Herkes öldürülmüştü. Geride kalanlar ise engizisyon tarafından yargılanmıştı. Tabii ki bu yargılamanın sonucunda çoğu zaman insanlar yakılmıştı. Bir çok tarihçiye göre bu yaşananlar Avrupa tarihinin ilk soykırımıdır. Fransa haricinde İtalya ve İspanya'da da engizisyon Kathar'ları yok etmiştir. Ancak bu rakamlar Fransa'da yaşananlara baktığınızda önemsiz sayılabilir.

Evet şimdi isterseniz artık albüme dönelim. Albüm Savall'in tüm konsept albümlerinde olduğu gibi oldukça ayrıntılı bir kitap (çık diyemiyorum nedeni bir sonraki satırda) ile geliyor. 550 sayfanın üzerindeki kitap 3 CD'ye ev sahipliği yapıyor. Kitap içerisinde çok ayrıntılı makaleler, tarihsel süreci anlatan yazılar ve ayrıntılı bir kronoloji var. Ayrıca Kathar inancının gelişimi ile ilgili çok güzel bir makale bulunuyor. Ben bu yazımda bahsettiğim metinler yerine kendi bilgilerimden daha anlaşılabilir bir yazı kaleme almaya çalıştım. Uzak ve tamamen bir kültürde yaşadığımızdan böyle bir yaklaşımın daha sağlıklı olduğunu umuyorum. Ancak albümü alınca mutlaka yazıları okumanızı tavsiye ederim. Kitap içerisinde Fransızca, İngilizce, İspanyolca, Katalanca, Almanca ve İtalyanca birebir çeviriler bulunuyor. Türkçe ne yazık ki yok. Ancak bonus olarak beni çok sevindiren Oksitan dili eklenmiş. Böylelikle Oksitan metinleri Fransızca metinlerden takip ederek merak ettiğim bazı tanımlamaları öğrenmiş oldum. Meraklısına duyurulur.

Albüm toplam 3 CD'den daha doğrusu SACD'den oluşuyor. Kayıt her zaman ki Alia Vox kalitesinde, neredeyse mükemmel. Albümde geniş bir müzisyen topluluğu var. Kalabalık Hesperion XXI ekibi ve La Capella Reial de Catalunya'nın yanında solistler Montserrat Figueras, Pascal Bertin, Lluís Vilamajó, Marc Mauillon ve Furio Zanasi gibi diğer Alia Vox albümlerinden tanıdığımız isimler dikkat çekiyor. Ayrıca Oksitan metinleri Gérard Gourian, Fransızca ve Latince metinler ise René Zosso tarafından seslendirilmiş. Albümün yapısı dolayısıyla çok sayıda davetli müzisyende var. Ermeni, Bulgar ve Faslı müzisyenler haricinde ülkemizden Kudsi Ergüner, Hakan Güngör, Murat Salim Tokaç, Yurdal Tokcan, Derya Türkan ve Fahretttin Yakın albümde dinleyebileceğiniz isimler.

Albüm konsept yapıda olduğundan dolayı CD'ler bölümlere ayrılmış. İlk CD, Katharizm'in kökenlerini, gelişimi ve genişlemesini anlatıyor. Yukarıda bu süreci sizlere anlatmaya çalışmıştım. Bu süreç müziklerle anlatılmış. Bogomiller, Paulusçular ve Endülüs'ten bahsedilirken yöresel ezgiler göze çarpıyor. İlk CD oldukça renkli bir içerik sunuyor. Bu bölümde özellikle halk şarkılarından faydanılmış.

İkinci CD'de ise Albigeois Haçlı seferleri anlatılıyor. Bu bölümde tarihsel olayların metinleri de seslendirilmiş. Meraklısı için harika bir deneyim sunarken, Savall'in müziğini Tout Les Matins Du Monde ile tanıyanlar için son derece farklı olacağı kesin. Sevebilir veya sevmeyebilirsiniz, bir şey söylemek güç. Bu bölüm yazımda belirttiğim gibi acı dolu bir geçmişi anlatıyor. Savaş, sonrası ve yaşananlar çoğu zaman kelimelere olmadan çok etkileyici şekilde anlatılıyor. Bir çok bölüm orijinal metinlerden ve melodilerden oluşuyor. Yazımın ortalarında Troubadour'lardan bahsetmiştim. İkinci CD'de önemli Troubadour'ların metinleri ve melodileri üzerine çeşitlemeler bulunuyor. Siège et Massacre de Béziers (Beziers kuşatması ve katliamı) isimli bölümde bu söylediklerimi çok rahatlıkla anlayacaksınız. Metinleri anlamasanız bile gözlerini kapattığınızda acıyı, çaresizliği hissedebiliyorsunuz. Müthiş. Albümün kitabına dönüp baktığınızda her şeye daha da anlam yükleniyor.

Üçüncü bölüm yazımda ayrıntıları ile bahsettiğim engizisyon dönemi ile başlıyor. Seslendirilen metinler ve bunları destekleyen melodiler tüyleri ürpertiyor. İnsan nasıl böyle şeyler yapabiliyor şeklinde başka bir şey düşünmekten kendimi alamadım çoğu zaman. Albümün son bölümü ise Kathar'ların kaçışını veya göçünü anlatıyor. Savall albümü Türklerin İstanbul'u ve Bosnayı fethetmesi ile bitirmiş. Bu konuda da yazımın ortalarında Bogomillerden bahsettiğim bölümü hatırlayınız. Albümün son parçası olan Hommage aux "Bons hommes" (İyi Adamların Anısına) ise tüm albümü anlatıyor bence.

Albüm bizden çok uzaklardaki bir kültürü anlatan konsept yapıdaki bir albüm. Zaman içerisinde yolculuğa çıkartacak kadar etkileyici. Bir trajediyi anlattığından dolayı tempo biraz ağır gelebilir ancak meraklısı için çok müthiş bir deneyim olacağına eminim. Albümün içerisindeki kitap (Aslında albüm kitabın içinde demek daha doğru olabilir) çok zengin bir içeriğe sahip. Bu kadar uzun bir yazıyı okuduğunuz için teşekkür ederim ve yazı hoşunuza gittiyse ve ilginizi çektiyse albümü mutlaka satın alın. Üzülmeyeceğinize eminim...

Hakan Cez

İlk Sayfaya Ulaşmak İçin Tıklayınız