Ayten Alpman - Bir Başkadır


Ayten Alpman deyince yüzünüzü buruşturuyor ve yine mi "Memleketim" şarkısı "of yeter" diyorsanız, merak etmeyin yazıyı okumaya devam edin. 1929 yılında İstanbul'da dünyaya gelen Ayten Alpman, lise eğitimini bitirdikten sonra İlham Gencer teklifi ile İstanbul Radyosu'nda çalışmaya başlamış. O dönem İlham Gencer ses tonundan çok etkilenmiş. Bu programlar vasıtası ile yapımcı Arif Mardin ile tanışmış ve onun sayesinde caz müzik ile tanışmıştır.

Bu dönemde şarkı söyleme tekniğini de geliştiren Ayten Alpman, 1953 yılında  İlham Gencer ile evlenmiş ve müzik çalışmalarına devam etmiş. 1959 yılında ilk plağını yayınlamış. Odeon Plak firmasından 260 numarası ile yayınlanan taş plak üzerinde Sayanora ve Passion Flower şarkıları bulunuyordu. Hemen bir yıl sonra ise Tomorrow (Özleyiş) / Manha De Carnival şarkılarını içeren plak İlham Gencer orkestrasının eşliğinde yayınlanmıştı. Bu dönemlerde plaklar Ayten Alpman değil Ayten Gencer adıyla yayınlanmıştı. 1960 yılında eşinden yarılınca tekrar Ayten Alpman ismini kullanmaya başlar.

1960'larda çalışmak için İsveç'e gider ve 3 yıla yakın burada yaşar. O döneme kadar genelde İngilizce ve Fransızca seslendirdiği şarkıların yanına yavaş yavaş Türkçe şarkıları da eklemeye başlar. 1969 yılında yayınlanan "Bana / Ayrıldık Yalnızım" 45'liği bu dönemin ilk örneğidir. Bu dönemde Fecri Ebcioğlu ile birlikte yaptıkları plaklar büyük başarı kazanır ve özellikle "Sensiz Olamam" ile Türkiye çapında ün kazanır... 1970 yılında "Bir Başkadır Benim Memleketim / Yaşamak İçin" plağı yayınlanır. Bu plak evet sevilir ancak şarkının Ayten Alpman'ın gölgesi olup peşini bırakmayacağı olayların yaşanmasına daha vakit vardır.


1974 yılında Kıbrıs Harekatı ile haklı olarak yükselen milli duygulara tercüman olan TRT'de  "Memleketim" şarkısı o kadar çok çalınmaya başlar ki, insanlar 1970'lerde basılan 45'liklere hücum eder ve plak tükenir.  Bunun üzerine şarkı tekrar 45'lik olarak yayınlanır. Memleketim şarkısının ezgisi aslında Rabe Elimelekh adlı geleneksel bir Yahudi halk şarkısına aittir. Bu şarkının aranjmanı Mireille Mathieu tarafından dünyaya tanıtılır. Fikret Şeneş'in yazdığı Türkçe sözler ile  Ayten Alpman yorumu ise neredeyse milli bir marş haline gelir. Bu şarkı müthiş başarı kazanır kazanmasına ama Ayten Alpman maalesef tek bir şarkı ile tanınan bir şarkıcı haline gelir.

Gelelim Bir Başkadır albümüne. Ayten Alpman, 2007 yılında özenle seçilmiş 10 şarkıyı ilerlemiş yaşına rağmen stüdyoya girip yorumlamış. 1970'lerden 2000'lere kadar uzun bir zaman periyodundan seçilmiş şarkıları Ayten Alpman müthiş yorumlamış. Sebebini bilemediğim bir şekilde "Arkadaş" şarkısında oyuncu Halit Ergenç ile bir de düete yer verilmiş. Albümde herşey çok güzel; yorum, yıllanmış Ayten Alpman vokalleri, düzenlemeler... Ama albümün ismi yok mu? Yine "Memleketim"in gölgesi. Maalesef...

Aslında gönül Ayten Alpman'ın Türkçe sözlü hafif müzik dönemi öncesi şarkılarını özellikle de canlı performanslarını dinleyebileceğimiz bir imkan olsa. Şahsım adına farklı bir coğrafyada bambaşka bir şarkıcı haline gelebilecek potansiyeli olduğunu düşündüğüm Ayten Alpman'ı bambaşka formlarda özellikle de caz klasiklerini söylerken dinleyebilseymişiz.

Albüm için yapılan remaster çalışması çok başarılı. Plağını gönül rahatlığı ile alıp keyifle dinleyebilirsiniz.



Yorumlar