Eric Dolphy - The Complete 1961 Copenhagen Concerts

Eric Dolphy - The Complete 1961 Copenhagen Concerts
Essential Jazz Classics 8436028699674 / 2 CD

Biyografinin ayrıntılı versiyonu Out To Lunch! yazısından okunabilir. Kısa bir özetini buraya da ekliyoruz. Eric Allan Dolphy Jr. veya sahnelerde kullandığı ismi ile Eric Dolphy (1928 – 1964) Amerikalı caz alto saksafoncu, flütçü ve bas klarnetçi belki de multi enstrümanist demek daha doğru olacaktır. Eric Dolphy, Panamalı göçmen bir ailenin çocuğu olarak Los Angeles kentinde doğdu. Daha altı yaşındayken klarnet çalmaya başladı. Daha bir ay geçmeden okulun orkestrasına katılır ve burada çalmaya başlar. İlerleyen yıllarda obua çalmayı da öğrenir. Söylenenlere göre obua konusundaki hakimiyeti de çok iyi iken, kariyeri boyunca herhangi bir kaydında obua çalmamıştır. Evde özellikle Fats Waller, Duke Ellington ve Coleman Hawkins dinler ve zaman içerisinde ana enstrüman olarak saksafon ve flüt üzerine yoğunlaşma kararı alır.


Babası, Eric Dolphy'nin müziğe olan merakını elindeki imkanlarla desteklemeye çalışır ve onun için evlerinin arka bahçesinde bir stüdyo kurar. Eric Dolphy arkadaşları ile müzik yapmak için bu imkanı bol bol kullanır ve ilerleyen zamanlarda Clifford Brown gibi isimlerle burada kayıtlar yapar.

Eğitimine devam ederken Gerald Wilson ve Roy Porter orkestralarında kendisine yer bulur. Her iki müzisyende dönemi için tanınan isimlerdir ve Eric Dolphy bu dönemlerde çok şey öğrenir. Eğitimine devam ederken aynı zmanada okul orkestrasının şefliğini de yapmaya başlar. Bu dönemlerdeki kayıtlarda bariton saksafon, alto saksofon, klarnet ve flüt çalar Eric Dolphy'nin el atmadığı üflemeli çalgı yok gibidir.

Eric Dolphy'nin kariyerindeki ilk önemli basamak Chico Hamilton'ın küçük formasyonlarında kendisine yer bulması ile başlar. 1950'lerin sonlarında bu topluluk kendisine iyi bir dinleyici kitlesi edinir ve bu sayede uzun turnelere çıkarlar. Eric Dolphy'nin New York macerasında Charles Mingus ile tanışır. Mingus kısa bir süre içerisinde Eric Dolphy'i kendi gruplarında işe alır. 1960'ların başlarındaki Mingus albümlerinde kendisine yer bulur. Mingus onun için her zaman övgü dolu sözler söylemiş ve tam anlamı ile bir müzisyen tanımını yapmıştır. Yine 1960'larda Eric Dolphy, John Coltrane ile de uzun soluklu çalışır. Aslında birlikte çalmadan çok önce tanışan ikili Coltrane'in israrları sonucu beraber çalmaya karar verir. Bu dönemlerde Coltrane özellikle Miles Davis ile çalışmalarının ardından iyice tanınmıştı ancak müzikal yolculuğu onu farklı bir yere götürmeye başlamış ve dönemin eleştirmenlerinin deyimi ile hard bop'tan uzaklaşarak bambaşka yerlere doğru yelken açmıştı. Eric Dolby, bu durumu heyecanla karşılar ve birlikte Village Vanguard ve Africa/Brass session'ları gibi kayıtlara imza atarlar. Dönemin caz eleştirmenlerinin bir çoğu bu albümleri yerin dibine sokar ancak kıymetleri ilerleyen yıllarda anlaşılacaktır.

*********

The Complete 1961 Copenhagen Concerts, ilk kez tek bir set olarak müzik meraklılarına sunuldu. 6 ila 8 Eylül 1961'de Danimarka'da Eric Dolphy Quartet tarafından kaydedilen ve vakti zamanında üç ayrı plak olarak Prestige plak firması tarafından yayınlanmıştı. Meraklısı için Eric Dolphy in Europe Vols. 1 to 3 olarak orijinal plakları araştırabilirler. Thelonious Monk'ın “52nd Street Theme” gibi bazı parçalar kayıtlardan birkaç gün önce verilen İsveç konserinden alınarak bonus olarak kayda eklenmiş.

Albümde Eric Dolphy'e şu isimler eşlik ediyor. Bent Axen piyano. Erik Moseholm bas. Jorn Elniff davul. Bu arada albümde Chuck İsraels'i de dinleyeceğiz. “Hi Fly” şarkısında flüt ve bas düeti için kontrbasının başına geçiyor. Bonus şarkılar ve İsveç konserinden biraz önce bahsetmiştim. Bu konser sırasında ekip biraz daha farklı Ronny Johansson piyano, Kurt Lindgren bas, Rune Carlsson davul.

Albümün tam içeriği şu şekilde;

1. Don't Blame Me
2. When Lights Are Low
3. Don't Blame Me ##2
4. Les
5. The Way You Look Tonight
6. Woody'n You
7. Laura

1.  Glad To Be Unhappy
2. God Bless The Child
3. In The Blues [Takes 1-3]
4. Hi-Fly
5. Oleo
6. When Lights Are Low ##2
7. Laura ##2
8. 52nd Street Theme *

Albümün ilginç özelliği aslına orkestralardaki isimlerden kaynaklanıyor. Hem Danimarka hemde İsveç konserlerinde dinlediğimiz İskandinav müzisyenleri ilerleyen dönemlerde çok farklı albümlerde göreceğiz. Amerikalı müzisyenler için özellikle de  Eric Dolphy gibi yenilikçi isimler için 1960'ların Avrupa'sı ve İskandinavya'sı tam anlamı ile bir kaçış imkanı. Amerika'da anlaşılmayan ve yaşamak için para kazanma imkanları daralan müzisyenler, çareyi bu ülkelere gidip özgürce müziklerini icra edebiliyorlar.

Bunun yanında algısı daha açık İskandinav müzisyenler, cazın büyük isimleri ile çalışarak hem enstrüman hakimiyetlerini hemde müzik teorilerini geliştirerek, ilerleyen yıllarda ön plana çıkacak İskandinav cazının temellerini atmışlardır.

Kayıt belki müthiş değil ancak müzik ve icra müthiş.  Eric Dolphy sevenler zaten balıklama atlamışlardır ama gözden kaçıran olduysa mutlaka elde etsinler. Bu arada “Hi Fly” icrası nasıl bir olaydır yahu :)

----------YAYINLARIMIZA DESTEK VERENLER----------