Diana Ross & Marvin Gaye – Diana & Marvin (1973)

Diana Ross & Marvin Gaye – Diana & Marvin (1973)

Düşünün ki bugünün dünyaca ünlü 2 starını bir araya getiriyorsunuz, tarzlarının dışında bir albüm çalışması yapmak istiyorsunuz ve starlardan biri hamile diğeri de ot (pot) sevdalısı.

Sizce bu ne kadar kolay?

Pek mümkün gibi görünmese de zamanında bu işi başaran birileri olmuş. İsterseniz hemen bu imkansız gibi görünen ama sonucunda tarihe adını yazdırmayı başaran hikayemize geçelim.

Diana & Marvin albümün çıkmasındaki en kilit isim kimdir diye soracak olursanız cevabı da bir o kadar ilginç olur. Çünkü dönemin 2 süper starını aynı albümde bir araya getirip, onlara tarzlarının dışında şarkı okutmak çok engin bir müzikal birikim, güçlü karakter ve yeterince saygı (=para) ile ancak gerçekleşebilirdi. Projeyi Mr. Motown, yani Motown Records patronu Berry Gordy, Jr. başından beri destekliyor, gerçekleşmesini istiyor ve gelişmeleri yakından takip ediyordu. Gordy aynı zamanda kayıt çalışmalarını bir an önce başlatabilmek için her iki sanatçının ajandasını 2 yıl boyunca kolluyordu. Bu ısrarlı çaba projenin Berry için önemini anlatmaya yeter de artar sanırım. Diana ve Marvin patronlarının sergilediği bu dayanılmaz (!) irade ve ısrarı karşısında projeyi reddetme ihtimalini düşündüklerini hiç sanmıyorum.

Sınav gibi albüm
Ben söz konusu düet albümünün Soul müzik dinleyen bir sonraki nesiller için bırakılmış kıymetli bir eser olduğunu düşünüyorum. Her iki sanatçının kendi projeleriyle zirve yaşadıkları bu dönemde zor bir işe imza atmış olsalar da dinleyenler için bir o kadar keyifli olduğu yadsınamaz. Çalışma müzikal anlamda mükemmeldir veya başarısızdır demiyorum, ama bu iki efsaneyi bir arada görmenin dahi zor olduğu bir ortamda ikisinin birlikte albüm yapma fikri herkesi heyecanlandırmaya yettiğinden şüphem yok.

Motown kraliçesi Diana Ross ve prensi Marvin Gaye aynı dönemde müzikal olarak birbirlerinden çok farklı yönlere giderken buluştukları bu projenin kendileri için ne ifade ettiğini bilemem, ama bunun kendileri için bir çeşit sınav olduğu fikrindeyim. Kimse sanatçı kumaşlarından şüphe etmese de düetlerde önem arz eden müzikal uyum kafalarda bir soru işareti bırakmaya yetmiş, ancak bunu bertaraf etmek de bu iki efsanenin hünerlerine kalmıştı.

Müzik adamı Gordy VS işadamı Gordy
Albüm Motown’un Hollywood / Kaliforniya stüdyolarında kaydedilip miks edildi, müzik adamı Gordy yapımcılığında 23 Ekim 1973’te yayınlandı. Çıkış tarihine bakıldığında bir gariplik yok, ancak sanatçıların aynı sene çıkardıkları solo albümleri ile ilişkilendirildiğinde kronolojik olarak ilginç bir durum ortaya çıkıyor. “Diana & Marvin” 33’lüğü daha önce kaydedilmesine rağmen Diana Ross’un "Touch Me In The Morning” albümü, Marvin Gaye’in ise soul/funk türündeki efsane çalışması “Let’s Get It On”dan birkaç ay sonra müzikseverlerle buluştu. Bu da işadamı Gordy’nin müzik piyasasındaki ilginç zamanlama hamlelerinden biridir. Şöyle ki; sanatçıların solo albümleriyle garanti (!) bir başarıyı öngörerek piyasaya hemen ardından hazır olan “Diana & Marvin” albümünü sürer, Motown beklenen büyük satış rakamlarına ulaşmasa da ABD’de sadece 500 binlik bir satış grafiği yakalar.

Beraber Ama Solo Şarkılar :)
Albümü müzikal boyutta incelemeden önce kayıt esnasında, hatta kayda başlar başlamaz meydana gelen önemli bir olayı da aktaralım. Bir düet çalışması olmasına rağmen Diana ve Marvin aynı kayıt stüdyosuna projenin en başında ilk ve son defa beraber ayak basarlar. Marvin’in ot (pot) sevdası, uyuşturucu kullanmadan şarkı söyleyememesi, Diana’nın da o sıralarda hamile oluşu önemli bir sorunu ve soruyu da beraberinde getirir: Ayrı ayrı düet olur mu? Berry Gordy araya girse de sonuç alınamaz ve kayıtlar nihayetinde ayrı ayrı yapılır. Olaya bu açıdan bakıldığında birçok müzik eleştirmeni albümün düet teknikleri açısından başarılı olduğunu yazıp çizerler.

Cover ağırlıklı bir çalışma
Cover çalışmalarının ağırlıklı olduğu albümde kulağa hoş gelen çok parça var. Bunlardan bazıları; Philadelphia’lı vokal grubu The Stylistics’in ilk olarak yorumladığı “You Are Everything” ve “Stop, Look, Listen (To Your Heart)” adlı 2 parça. Ross & Gaye ikilisi tarafından orijinalinden daha başarılı icra edildiğini düşündüğüm parçalarda ses uyumuna hayran kalmamak elde değil. Bunlardan ilki, yani “You Are Everything” 3 favori parçamdan biri olma özelliğini taşıyor. “Love Twins” şarkısında dinlemeye değer bir Marvin Gaye falsettosu var. Sesini öylesine inceltiyor ki Diana’nın ses rengiyle adeta eşitleniyor, şarkının büyük bir bölümünde adeta aynı tondan söylüyorlar. 33’lükte cover olmayan ve sırasıyla ikinci ve üçüncü favori parçalarım Ashford & Simpson yapımı “Just Say, Just Say" ve Jones/Sawyer imzalı "My Mistake (Was to Love You)".

"Diana & Marvin" çalışması 60’larda ve 70’lerin başlarında Motown plak şirketinin adeta kartviziti olan bilindik Motown Sound’unu yansıtıyor. Crossover dinleyicileri çekmek adına adaplı ve süslü şarkı sözleri, aynı zamanda garanti ve akılda kalan nakaratlar bu albümde göz dolduruyor.

Sonuç olarak
Albümün birçok bölümünde Marvin Gaye Diana Ross’tan daha baskın ve etkin bir vokal performansı ortaya koyuyor. Bazen enerji fazlası nedeniyle vokallerde kendini zor dizginlediğini düşünüyorum, ama bu da içtiği ottan olsa gerek . Ayrıca Diana’nın sıklıkla olmasa da o denli coşkulu olmadığı fikrine de kapıldım. Bazı vokal uyumsuzluklarını bir kenara koyarsak, Marvin Gaye’in Tammi Terrell’le daha önce yaptığı olağanüstü düetleri de ölçü olarak almazsak, hatta bir de Diana Ross ve Marvin Gaye’in dönemsel tarzlarını yansıtmadıklarını düşünürsek kesinlikle dinlemeye değer bir çalışma olduğu kanaatindeyim.

İlave bir not:
Albüm 2001 yılında 4 bonus parçalık bir ilaveyle tekrar (reissue) yayınlandı. Bu parçalar; 3’ü aynı session’da albüm dışında bırakılmış, biri ise sonraki yıllarda gerçekleşen başka bir Diana / Marvin düetinden oluşuyor.

Plağın ön kapağı
Plağın ön kapağı Jim Britt tarafından çekilmiş olan, Marvin ve Diana’nın sırt sırta oturup afrolarını kafa kafaya verdikleri bir kareden oluşuyor. Kabarık saçlarının üstündeki “Diana & Marvin” yazısı için albümün konseptine uygun süslü ve “edepli” bir yazı tipi seçilmiş.

Tracklist
A Yüzü
You Are Everything (Thom Bell, Linda Creed) – 3:10
Love Twins (Mel Bolton, Marilyn McLeod) – 3:28
Don't Knock My Love (Wilson Pickett, Brad Shapiro) – 2:20
You're a Special Part of Me (Harold Johnson, Andrew Porter, Greg Wright) – 3:35
Pledging My Love (Don Robey, Ferdinand Washington) – 3:34

B Yüzü
Just Say, Just Say (Nickolas Ashford, Valerie Simpson) – 4:10
Stop, Look, Listen (To Your Heart) (Thom Bell, Linda Creed) – 2:53
I'm Falling in Love With You (Margaret Gordy) – 2:42
My Mistake (Was to Love You) (Gloria Jones, Pam Sawyer) – 2:55
Include Me In Your Life (Mel Bolton, Marilyn McLeod) – 3:04


Bonus parçalar (2001 reissue)
Alone – 3:49
The Things I Will Not Miss – 3:10
I've Come to Love You So Much – 4:10
I'll Keep My Light in My Window – 4:28


R&B, Soul ve Funk dolu günler diliyorum.
Sevgiler,

Aykut Öğer

Haydı buyrun Spotify’e;