Karlheinz Stockhausen - Carré




Karlheinz Stockhausen - Carré
WDR Symphony Orchestra
Deutsche Grammophon DG 137 002

Carré dört orkestra ve dört koro için 1959 ile 1960 yılları arasında Karlheinz Stockhausen bestelenmiş bir eser. Stockhausen eserleri arasında katalog numarası 10'dur. Eserin kare adını almasının sebebi dört orkestra ve dört koro tarafından seslendirilmek üzere yazılmış olması. Kağıt üzerinde toplamda 77 müzisyen, 30′u geçen sayıda vokalist ve 4 şef tarafından seslendirilebilen eser, Karlheinz Stockhausen’ın konserler için Avrupa’dan Amerika’ya uçarken uzun saatler boyunca havada kalması ve bu durumun müzisyenin hayatına olan etkisi üzerine yazılmış. Stockhausen’in notlarında -ki CD içerisindeki kitapçıkta mevcut- 4+4 toplamda 8 adet müzisyen grubunun nasıl oturacağı, hoparlörlerin nasıl yerleştirileceği hatta ışıkların nasıl ayarlanacağı gibi tüm detayları belirlenmiş ve kayıt yapılmış. Orkestranın oluşturulması ayrı bir hikaye. Öncelikle bir büyük orkestra ele alınıp 4 ayrı parçaya bölünmüş.

80 kişilik müzisyenler topluluğu 4 ayrı parçaya bölündükten sonra her bir gruba 12 vokalist ayrılmış ve başlarına bir şef atanmış. Her bir orkestra grubu kayıt boyunca hemen hemen aynı melodileri çalmış. Hemen hemen diyorum çünkü bestede farklı bölümlerde var. Solo bölümlerinde de müzisyenler dört ayrı noktadan melodileri giriyorlar.

Eserin kare adını almasının sebebi dört orkestra ve dört koro tarafından seslendirilmek üzere yazılmış olması. Kağıt üzerinde toplamda 77 müzisyen, 30′u geçen sayıda vokalist ve 4 şef tarafından seslendirilebilen eser, Karlheinz Stockhausen’ın konserler için Avrupa’dan Amerika’ya uçarken uzun saatler boyunca havada kalması ve bu durumun müzisyenin hayatına olan etkisi üzerine yazılmış. Stockhausen’in notlarında -ki CD içerisindeki kitapçıkta mevcut- 4+4 toplamda 8 adet müzisyen grubunun nasıl oturacağı, hoparlörlerin nasıl yerleştirileceği hatta ışıkların nasıl ayarlanacağı gibi tüm detayları belirlenmiş ve kayıt yapılmış. Orkestranın oluşturulması ayrı bir hikaye. Öncelikle bir büyük orkestra ele alınıp 4 ayrı parçaya bölünmüş. 80 kişilik müzisyenler topluluğu 4 ayrı parçaya bölündükten sonra her bir gruba 12 vokalist ayrılmış ve başlarına bir şef atanmış. Her bir orkestra grubu kayıt boyunca hemen hemen aynı melodileri çalmış. Hemen hemen diyorum çünkü bestede farklı bölümlerde var. Solo bölümlerinde de müzisyenler dört ayrı noktadan melodileri giriyorlar.

Bu eserin plak kaydı oldukça zor bulunuyor. Benim rastladıklarım Deutsche Grammophon’un Avant Garde serisindeydi ancak fiyatlar el yakıyor. Bu yüzden eseri CD formatında almak daha mantıklı gibi veya artık ne formatta bulursanız. Eserin sanırım en önemli kaydı WDR Symphony Orchestra tarafından bizzat Stockhausen yönetiminde yapılmış.

Yayınlanan kayıt listesi şu şekilde;

1968. WDR Symphony Orchestra, Cologne, Karlheinz Stockhausen, Andrzej Markowski, Mauricio Kagel ve Michael Gielen yönetiminde. Kayıt 1965; yılında yapılmış. İlk yayın Deutsche Grammophon plak şirketinden DG 137 002 katalog numarasıyla plak  ve DG921022  katalog numarasıyla kaset formatında yapılmış.
1972 Yine DG 137 002 katalog numarasıyla Deutsche Grammophon  Avant Garde serisi içerisinde plak formatıyla yayınlanmış.
1974 yılında DGC 7002 katalog numarasıyla  7-½ makara teyp formatında yayınlanmış. Yayıncı Elk Grove Village, Illinois: Ampex/Deutsche Grammophon,
1992 Stockhausen Complete Edition CD 5. Kürten: Stockhausen-Verlag. Bu format direkt Stockhausen sitesinden CD formatında satın alınabilir.

Bir fikir vermesi açısından eser ile alakalı kısa bir video aşağıda ekli.

Yorumlar