Jeroen van Veen - Satie; Slow Music
Brilliant Classics 90005
180Gr 2xLP
Alfred Eric Leslie Satie, 1866 yılında doğup 1925 yılında vefat eden önemli bir Fransız besteci ve piyanist. Piyano eserleri, tiyatro ve bale için müzikler bestelemiştir. Besteleri son derece orijinal, mizahi yaklaşıma sahiptir. Erik Satie, minimalizm akımının temsilcilerindendir. Mizahi yaklaşımı bazen parçalarına verdiği isimlerle bazen anlatımlarında kendisini gösterir.
Müziğe genç yaşlarda org çalarak başladı. Arkasından Paris Konservatuarı'na girdi. Öğrencilik yıllarında başarılı değildi ve okuldan ayrılmak zorunda kalınca orduya katıldı ancak hastalanınca ordudan da atıldı. İsmini değiştirip Erik ismini aldı ve ilk eserlerini bu dönemde besteledi.
İlerleyen yıllarda meşhur "Le Chat Noir" kabaresine takılmaya başladı. 1800'lerin sonlarında bu kabare Fransız mizahçı, ressam ve empresyonistler ve her türden sanat meraklısının adresi olmuştu. Bu dönemlerde çok ilginç eserler yazdı. Bu arada yine bu kabarede bestekar Claude Debussy ile tanışıp arkadaş oldular. Sonra kavga edip bozuştular. Erik Satie'nin yaşamında bu tarz olayları çok fazla görüyoruz. Bir dönem mistik organizasyonlara merak sardı sonra onlardan da tartışmalar ile ayrıldı. Tüm bu karmaşa sayesinde yaratıcılığı artmış ve ilginç eserler bestelemişti.
Zaten mistik işlere meraklı olan Satie, 1800'lerin sonunda kendi kilisesini kurdu. Hem din hemde sanat konusundaki görüşlerini yazdı ve "Vexations"'i besteledi. Bu dönemlerde Erik Satie rahip kılığında dolaşır olmuştu.
İlerleyen zamanlarda parasızlık yüzünden Paris'in bir kenar mahallelerine taşındı, alkol bağımlılığı arttı. Zaten sonunda siroz yüzünden vefat etmiştir.
Şimdi okuyacağınız bölüm Wikipedia'dan alındı. Yazar keyifli anlatmış;
1900'lerin başında müziği Serge Diaghilev, Pablo Picasso, Francis Picabia, Maurice Ravel, Igor Stravinsky ve Jean Cocteau'nun dikkatini çekti. Cocteau ile birlikte her ne kadar grup ile birlikte sayılmasa da Les Six (Altılar)adlı besteciler grubunun kurucusu oldu. Bu grup, Ravel ve Debussy'de görülen empresyonizme, Stravinsky'nin Slavizmine, Schöenberg'in post-Wagnerciliğine karşı olan ve net bir müzik dilini savunan 6 besteciden oluşmaktaydı (Louis Durey, Arthur Honegger, Germaine Tailleferre, Darius Milhaud, Georges Auric ve Francis Poulenc) Kırklarına kadar besteci olarak ciddiye alınmayan Satie, Parade (Geçit Resmi) adlı bale müziği ile üne ulaştı. O sırada Paris'i kasıp kavuran Rus Balesi'nin programına alınan bu eseri Cocteau ve Picasso ile beraber yaratmıştı. Balenin sunuş metnini Apollinaire yazdı, koreografisini Massine, dekorlarını Picasso yaptı. Cocteau'nın önerisi ile eserin orkestrasyonunda daktilo, sis düdüğü ve bebek çıngırağı gibi araçlar kullanmıştı. Bu eser, büyük skandala yol açtı ve Satie'nin besteci olarak adını duyurmasını sağladı. Zürih'te Dadacılar onu hareketlerinin onursal üyesi yaptılar.
Brilliant Classics plak şirketinden yayınlanan Satie; Slow Music plağında şu eserler bu bulunuyor;
A Yüzü
3 Gymnopédies: No. 1, Lent et douloureux (1888) 23 Gymnopédies: No. 2, Lent et triste (1888) 33 Gymnopédies: No. 3, Lent et grave (1888) 4Petite ouverture à danser
B Yüzü
Pièces froides, II. Danses de travers: No. 1, En y regardant à deux fois 2Pièces froides, II. Danses de travers: No. 2, Passer 3Pièces froides, II. Danses de travers: No. 3, Encore 43 Gymnopédies: No. 1, Lent et douloureux (1896 tuning)
C Yüzü
Gnossiennes: No. 1, Lent (1890) 2Gnossiennes: No. 2, Avec etonnement (1890) 3Gnossiennes: No. 3, Lent (1890) 4Gnossiennes: No. 4, Lent (1891)
D Yüzü
Gnossiennes: No. 5, Modéré (1889) 2Gnossiennes: No. 6, Avec conviction et avec une tristesse rigoureuse (1897) 3Prélude de la porte héroïque du ciel (1894) 4Vexations (1893)
Albümdeki eserler Jeroen Van Veen tarafından yorumlanmış. Jeroen Van Veen, minimal müzik sözkonusu olunca Hollanda'nn en önde gelen ismi diyebiliriz. Erken dönemlerde piyanoya çalmaya başlayan Van Veen ilerleyen yıllarda konservatuar eğitimini tamamlayıp farklı ülkelerde konserler verir. Ancak minimal müziğe karşı özel bir ilgisi vardır ve tarzında jazz, blues, soundscape, Avant-garde, techno, trance ve pop tarzlarından etkileşimler bulunur. Müzisyenin bir çok plak şirketinden yayınlanmış hem yorumları hemde özgün besteleri var...
Bu plak benim ilk Brilliant Classics baskı deneyimim oldu. İlk deneyim için oldukça zorlu bir plak olduğunu belirtmeliyim. Piyano eserlerinin kaydı son derece zor bildiğiniz üzere. Ancak kayıt beni mutlu etti. Ancak asıl önemli olan plaktaki seçkinin son derece güzel seçilmiş olması. Örneğin ikinci plaktaki Pièces froides, ömrünün sonlarında yaşadığı Paris'in kenar mahallelerinde büyük odalı bir evin tek odasında kaldığı dönemi anlatan bir bestesi. Trois Gymnopédies ise yazıda belirttiğim "Le Chat Noir" kabaresine takılmaya başladıktan sonra ortaya çıkan bir eser.
Eserlerin bir çoğunu zaten biliyorsunuz en azından melodilerini hatırlayacaksınız. Erik Satie'yi daha yakında tanımak için harika bir plak olmuş. Albüm ülkemize A.K. Müzik tarafından ithal edilmiş ve makul fiyata alınabiliyor. Tavsiye ederim...
Hakan
Yorumlar
Yorum Gönder