Schubert: Trout Quintet

Schubert: Trout Quintet
Columbia MS 7067
Speakers Corner

Trout Quintet nedir hemen bununla başlayalım yazımıza. Franz Schubert'in meşhur A major Piano Quintet'inin popüler ismi aslında. Otto Erich Deutsch tarafından düzenlenen Schubert kataloğunda D. 667 numarası verilmiştir. Eser 1819 yılında Schubert 22 yaşındayken bestelenmiş. 1829 yılına kadar yayınlanmamış ölümünün hemen bir yıl ardından ortaya çıkmıştır.

Her ne kadar klasik bir piyano quintet yapısına yani piyano ve yaylı dörtlüsü için bestelenmiş olsa da, daha doğrusu bu yapıya uygun olsa da, Schubert'in eseri piyano, keman, viyola, çello ve double bass üzerine yazılmıştır. Besteci Johann Nepomuk Hummel ilerleyen yıllarda eseri daha geniş yaylı formasyonları için yeniden düzenlemiş ve uzun yıllar bu edisyonda dinleyiciler tarafından sevilerek dinlenmiştir.

Eserin Trout Quintet olarak anılmasının sebebi eserin dördüncü hareketinden varyasyonların Schubert'in geç dönem Lied'i "Die Forelle" (The Trout) kullanılmasıdır. Buradan hareketle eser Trout Quintet olarak isimlendirilir. Yine kataloğa döner isek, eser Sylvester Paumgartner isimli Avusturyalı bir müzisyen ve aynı zamanda bir finansör için yazılmıştır.

Gelelim kayda. Dinleyeceğimiz müzisyenler Rudolf Serkin piyano; Jaime Laredo viyolin; Philipp Naegele viyola; Leslie Parnas çello; Julius Levine double bass.

Kaydın ilginç bir hikayesi var. 1950 yılında Rudolf Serkin tarafından kurulan bir vakıf, Marlboro Music Festival adıyla Vermont - Amerika'da büyük bir organizasyon yapmaya başlar. Aslında organizasyon büyük değildir ancak zaman içerisinde besteci ve müzisyenlerin buluşma noktası olur hatta bazıları için bir okul haline gelir. Yazılan çizilen göre neredeyse yedi haftalık bir organizasyondur ve bir nevi yaz akademisi kıvamındadır. Dersler verilir, müzik konuşulur ve özellikle genç yetenekler için büyük bir okul olur.

Bu akademi de seslendirilmesi için Trout Quintet seçildiğinde vakfın kurucusu Rudolf Serkin işin içerisine bizzat girer ve piyano bölümlerini çalar. Son derece kendisine özgü bir tarzının olduğu yazılıp çiziliyor eleştiri yazılarında. Çok teknik ve hassas parmakları olduğu noktasına dikkat çekilmiş. Yaylılarında ona ayak uydurması ile özellikle ilk hareketin armoni açısından benzersiz bir kayıt olması ve diğer hareketlerde aynı performansın devamı ile ortaya çıkan kaydın son derece farklı tatlara sahip olduğu yazılıp çiziliyor.

Meraklılar farklı kayıtlarla kıyaslayarak bu durumu kendileri de tespit edeceklerdir. 1967 yılında yapılan kayıt Speakers Corner ses mühendislerinin elinde yine harika bir dönüşüm yaşamış ve plak son derece hacimli çalıyor. Küçük oda orkestrası müziği için önümüzdeki aylarda test plağı olarak bol bol karşılaşacaksınız bu plak ile...