Georg Solti, 1912 yılında doğan dünyaca ünlü orkestra şefi. 1997 yılında vefat eden müzik adamı Macaristan'da doğdu. Budapeşte şehrinde müzik eğitimine başlayan Solti, Bela Bartok gibi çok önemli isimlerden dersler aldı. 1930'larda Macaristan'da çeşitli orkestralarla çalışan Solti, Almanya'da iktidara yürüyen Nazi'lerin Almanya çevresindeki yaşam alanlarında da güçlenmesi ve özellikle anti-semitik hareketlerin artması ile 1938 yılında büyük savaş başlamadan bir yıl önce İsviçre'ye kadar. Göçmen olarak savaş sonuna kadar İsviçre'de yaşayan Solti bu dönem boyunca orkestra yönetme fırsatı yakalayamamış ve hayatını piyanist olarak kazanmak zorunda kalmış. Bu arada biyografilerinde bu döneme ilişkin çok ayrıntı var. Annesi, babası ve kız kardeşinden ayrılan Solti, savaş sırasında babasını kaybetmiş. Savaşın bitiminden sonra ise annesi ve kız kardeşi ile buluşmuş. Düşünsenize 1938 yılında ülkenizden kaçıyorsunuz 1945 yılında ailenizle buluşabiliyorsunuz. Birbirinden habersiz geçen 7 yıl. Yazması bile zor...
Savaş sonrasında Almanya'nın değişmesi daha doğrusu normalleşmesi ile Solti, 1946 yılında Münih'e gelir ve Opera yönetmeye başlar. Arkasından 1950'lerde uzun soluklu bir Frankfurt Opera macerası başlar. 1960'larda ise müzik yaşamını İngiltere'de devam ettirmeye karar verir. İngiltere o dönemin Avrupasında daha yüksek uluslararası bir seviyeye gelmek isteyen tüm klasik müzik adamlarının bir şekilde varolması gereken bir ülke olarak dikkat çekiyor.
1970'lerde ise adım adım Amerika klasik müzik dünyasının kalbi olmak için yükselmeye başlıyor. 1960'ların sonunda Solti, Chicago Senfoni Orkestrasından teklif alarak Amerika'ya gidiyor. Bu macera 22 yıl sürüyor. Solti, orkestrayı uluslararası önemli orkestralar sınıfına yükseltmeyi başarıyor. Bu uzun yıllar boyunca bir çok iyi soloist Chicago Senfoni Orkestrasında çalışmak için dünyanın dört bir yanından geliyor ve şehir çok önemli bir konser salonu kazanıyor. Emekliliğine kadar Chicago Senfoni Orkestrasındaki görevine devam eden Solti, emekliliğinden sonra dünyanın en prestijli orkestralarında konuk şef olarak kısa performanslara imza atıyor..
Solti, bir şef olarak müziğin derinlikleri ve ayrıntıları ile çok ilgilenen bir müzik adamı. Yönettiği bir çok eserin birden fazla kaydı bulunuyor. 250 civarında kaydı olduğu söylenen Solti'nin 45 adet tam içeriğe sahip opera kaydının bulunduğunu da eklememiz gerekir.
Opera kayıtları arasında en önemlisi Decca'nın 1958 ila 1965 yılları arasında kaydettiği Wagner'in “Der Ring des Nibelungen” (Nibelung Yüzüğü) kaydıdır. Klasik müzik tarihçilerine ve özel koleksiyon danışmanlarına göre bu kayıt bir klasik müzik severin arşivinde olmaz ise olmaz kayıtlardandır.
Solti, tüm kariyeri boyunca neredeyse her zaman Decca ile çalışmış. Ancak bazı performansları RCA etiketi ile yayınlanmış. Kısa bir araştırma ile 1950 ila 1960 yılları arasında Decca'nın RCA ile özel bir anlaşma yaptığını ve bazı özel kayıtların ilk olarak RCA kayıt firması tarafından meraklılara sunulduğunu öğreniyoruz.
Burası önemli, sizlere tanıttığımız plak resimlerinde de görebileceğiniz gibi Solti-Decca Silver Jubilee Recording ibaresini taşıyor. Kaydın amacı Decca plak firması ile Solti'nin 25 yıllık ilişkisinini kutlaması. Çeşitli klasik müzik arşiv sitelerinde plağın 1972 orijinal baskısının önemli tutarlarla el değiştirdiğini görebilmemiz mümkün.
Plakta Beethoven'in 9. Senfonisi seslendirilmiş. Dokuzuncu Senfoni ile alakalı olarak Stereo Mecmuası'nda bir çok yazı yayınladığımız için çok fazla ayrıntıya girmek istemiyoruz. Ancak yazıyı okuyan meraklıların belki de bilmedikleri bir ayrıntıdan bahsedelim. Dokuzuncu Senfoni insan sesinin kullanıldığı ilk önemli senfonidir. Daha önce bazı örneklere rastlansa da, eserin büyüklüğü ve önemine bakarak ilk önemli senfoni tanımlaması kabul gören bir tanımladır. Daha fazla ayrıntıyı web sitemizdeki kısa bir arama ile bulabilirsiniz diyerek plak kaydına geri dönelim.
Kayıt, Solti'nin 20 yılı aşan bir dönem başında bulunduğu Chicago Senfoni Orkestrası ile birlikte yapılmış. Orkestranın korosunu Margaret Hillis yönetmiş. Hillis koronun hem kurucusu hemde Solti'nin uzun seneler çalışma arkadaşı olmuş. İkilinini müzikal uyumu konusunda birçok makale var. Solti'nin 1960'ların sonlarından sonra yaptığı neredeyse tüm kayıtlarda koral bölümlerde Hillis ismini görebilirsiniz.
Kayıtta dinleyeceğimiz soloistler ise çok özel isimler. Soprano Pilar Lorengar, İspanya'nın klasik müzik dünyasına hediye ettiği önemli isimlerden bir tanesi. Bir dönem Berlin Opera Evininde yöneticiliğini üstlenen Lorengar, dünyanın en önemli orkestraları ile çalışmış. Yvonne Minton'u geçenlerde sizlere tanıttığımız Mozart -Requiem Mass D Minor kaydından da hatırlayacaksınız. Mozart yorumları konusunda dünyaca ünlü tenor Stuart Burrows'un yanında Finli bas Martti Talvela'yı da bu kayıtta dinleme fırsatı bulabilirsiniz.
1972 yılında kaydedilen plak aynı yıl satışa sunulmuş. Speakers Corner, kapağın birebir baskısını yapmış. Kapak son derece kaliteli ve kalın. 180Gr'lık çift plaktan oluşan setin ses kalitesi müthiş. Plak koruma kılıfları bile Decca'nın orijinal kılıflarının birebir aynısı olarak hazırlanmış. Ayrıntılara verilen önem alkışlanası... Mozart -Requiem Mass D Minor kaydında da bahsettiğim gibi son dönemlerde yayınlanan Speakers Corner klasik müzik kayıtlarında çıta gerçekten çok yükselmiş durumda.
Kayıt, zaten tarihsel öneme sahip olmasının yanında bu çok kaliteli re-mastering çalışması ile bambaşka bir noktaya gelmiş. Klasik müzik severler alışveriş listelerine mutlaka ama mutlaka eklesinler....
Yorumlar
Yorum Gönder