Yazımızın bundan sonraki bölümünün ağırlığını ise bu konserlerden sonra kaydettiği Savane albümü oluşturacak. Savane, Hotel Mandé kayıt üçlemesinin sonuncusu olarak karşımıza çıkar. Bunlardan ilki, son Grammy’sini aldığı In the Heart of the Moon, ikincisi Toumani Diabaté ve Symmetric Orchestra’nın Boulevard de L’Indépendance’dır.
Ancak bu üçlemenin bana sorarsanız en etkileyicisi Ali Farka Touré’nin bize giderayak hediye ettiği Savane albümüdür. Giderayak diyorum zira Ali Farka Touré çok hasta olduğunun bilincinde olarak, yani daha net bir anlatımla öleceğini bilerek, bugüne kadar yaptığı albümlerin en damıtılmış, en sadesini bırakmıştır bizlere.
Bu albümden sonra Londra’da gitarist Ry Cooder ve Buena Vista Social Club’tan hatırlayacağımız basçı Orlando 'Cachaíto' López’in katılımıyla üç öğleden sonrada kaydedilen Ali Farka Touré ve Toumani Diabaté ‘nin ikinci kora ve gitar kolaborasyonu olan Ali and Toumani albümü 2010 yılında piyasaya çıkar.
Her ne kadar ikilinin, en az ilk çalışması olan In the Heart of the Moon kadar başarılı bir albüm olsa da, hatta bir çok eleştirmen ilkinden bile başarılı bulsa da kişisel olarak, belki de Ali Farka Touré’nin dört yıl önce öldüğünü bilmekten kaynaklanan bir duyguyla, bu albüm nedense kişisel olarak bende bir türlü diğer Ali Farka Touré albümlerinin etkisini yaratamadı. Kimbilir albümün bu kadar bekletilmesi belki de ticari bir manevra olarak yapıldığını düşünmeme neden oldu ve albüme ısınmak için bir süre daha bekleyeceğim anlaşılan.
Bu nedenle tekrar Savane albümüne geri dönmeyi tercih edeceğim.
Sanatçı uzun süreden sonra Niger nehri kıyısındaki köklerine döndüğü Savane albümünde tekrar ngoni gibi geleneksel enstrümanlara ve Songhai ve Fulani müzik kültürüne bir dönüş yapar. Onu hasta eden kemik kanseri içinde büyürken o bu değişimi içindeki nehrin çocuğunu tekrar canlandırarak sadeleştikçe derinleşen bir vasiyetnameye dönüştürür. Ancak bu albümü dinlerken ağır bir ölüm kokusu hissetmezsiniz tam aksine yeni bir yaşamın başlangıcını anlatır bize Ali Farka Touré.
Karanlık hiç bir duyguya yer vermez bu albümde, adeta son iki yılını belediye başkanı olarak geçirdiği Niafunké’lilere, hatta tüm Mali’ye söylemek istediği son sözlerini özetlemeye çalışır.
Machengoidi isimli şarkısında yurttaşlarına ülken için ne yaptın diye sorarken, Hanana’da köklerine dönerek sünnet törenlerinde söylenen geleneksel bir şarkıyı günümüze taşır. Bir şarkısında bir çok dilin konuşulduğu Mali’nin içerilerine doğru yapılan bir yolu anlatırken, Savane albümünde dört ayrı dilde şarkı söyleyerek kendi halkının tüm kültürleri arasında bir köprü kurar.
Buna rağmen en ritmik ve sağlam yapılı albümlerinden biridir Savane.
Albümdeki müziği tarif etmek gerekirse; sağlam bir kaidenin üzerinde yer alan ana bir melodinin etrafında şekillenen doğaçlamalar ve tekrarlar ile eve, Niger nehri kıyılarına, dönüşün duygusudur.
Nehrin çocuğunun hayatın içine üfürdüğü son nefestir bu albüm.
Savane albümü, sadece onun değil, yıllar önce tüm dünyada tanıtımının öncülüğünü yaptığı Mali müziğinin de bir başyapıtıdır.
Bir çok batılı otorite tarafından dünyanın en iyi gitaristlerinden biri olan Ali Farka Touré ülkesi içinde daha yaşarken bir sembol haline gelmiştir.
2006 yılında vücudunu saran kemik kanserine yenik düşen sanatçı ülkesinin en büyük nişanı ile onurlandırılmıştır. Cenazesi devlet töreni olarak düzenlenmiş, ülkesinin önde gelen politikacı ve sanatçılarından ayrıca binlerce kişinin katılımıyla gerçekleşmiştir.
Ülkesinin ve Afrika’nın müziğini tüm dünyaya tanıtmak için gerçek bir öncü olan, kaybolmaya yüz tutmuş şarkıları bir müzik etnoloğu gibi teker teker ortaya çıkaran, Blues’un köklerinin Mali’den çıktığını ispatlamak için tüm yaşamı boyunca uğraşan, bunu yaparken dünyanın en iyi yüz gitaristi arasına giren, Toumani Diabaté dahil bir çok müzisyene akıl hocalığı yapan, son yıllarında buna bir de belediye başkanlığı ekleyen Ali Farka Touré ölene kadar sade bir çiftçi olduğunu savundu.
Bugün kaydettiği 19 albüm hâlâ dinlenmekte olan bu nehir çocuğunun dilini hiç anlamasanız bile sizin için söyleyeceği bir şey mutlaka vardır. Mutlaka bir albümünü alın ve dinleyin...
Aydın
Yorumlar
Yorum Gönder