Saga 038 161-2 3CD
Bu sayımızın albüm incelemelerine Django Reinhardt ile başlamak istiyoruz. Bu yıl Django Reinhardt'ın doğumunun tam 100. yılı. Jean Baptiste "Django" Reinhardt, (doğumu 23 Ocak 1910 - ölümü 16 Mayıs 1953) 43 yıl süren kısa yaşamında müzik tarihine sayısız önemli beste, harika albümler bırakmıştır. Bir çok eleştirmen (ülkemizde de bol miktarda mevcut) nedense Django'nun müziğini pek sevmez hatta bir çoğu için Nuages dışında kayda değer bir bestesi yoktur. Bir müziksever olarak bence herkes kendi bakış açısına göre dinleyip kararını vermeli.
Neyse biz Django konusuna geri dönelim. Müzisyen Belçika'lıdır. Ancak müzik yaşamının büyük bölümü Fransa'da geçmiştir. Zaten Belçika'nın güneyi ve Fransa'da yaşayan çingenelerin birbirlerinden hiçbir farkı yoktur ve kültürel olarak kardeş sayılırlar. Django, 18 yaşında yaşadığı karavanda çıkan yangın sonunda sol elinin yüzük ve serçe parmağını kullanamaz hale gelmiştir. Israrla müzik çalmaya devam eden müzisyen kendi gitar akor sistemini oluşturmuştur.
Django'nun müzik kariyerinin dönüm noktası kemancı Stéphane Grappelli ile tanışmasıdır. Bu dönemde "Quintette du Hot Club de France" grubunu kurmuşlardır. Django'nun kardeşi Joseph ve Roger Chaput ritm gitar hattını oluştururken, Louis Vola bas çalmaktadır. Bu süreç Stéphane Grappelli'nin hayatını anlatan “A Life In The Jazz Century” (Music On Earth MoE 001 DVD) bizzat kendisinin ağzından harika bir şekilde anlatılmakta. Bir şekilde dinmekte fayda olacaktır. 1934'de başlayan müzik kariyeri 1939'da II Dünya Savaşının başlamasıyla Grapelli'nin İngiltere'ye gitmesi ile müziğine bir ara vermiştir. Bu dönemde Fransa'da kalmıştır.
Savaş sonrasında ise ikili tekrar bir araya gelmiştir. Bu arada savaş bittiğinde tüm içtenlikleri ile çaldıkları “Echos de France” (La Marseillese-Fransız milli marşı) öylesine duyguludur ki. Bu arada Amerika’da Duke Ellington orkestrası da dahil olmak üzere çeşitli konserler verirler. 1951'de müzik kariyerini sonlandıran Django, sayısız müzisyene ilham kaynağı olmuştur. Gelelim Rétrospective CD setine. 3 CD'den oluşan kutunun yanında 76 sayfalık birde kitapçık geliyor. CD'ler yıllara göre ayrılmış. 1934-40, 1940-1947 ve 1947-1953 yılları arası dönemleri içeren CD'lerin özellikle ilk 2 tanesi kayıt açısından pek parlak sayılmaz. Üçüncü CD ise oldukça iyi. Sanırım böylesine bir sette kayıt kalitesine bakmaya gerek yok. 1934'le başlayan dönemde özellikle savaş sonrasında değişen müzik anlayışının ve 1950'li yıllarda artık olgunlaşan performansları adım adım takip etmek müthiş bir keyif. Aklınıza gelebilecek hemen her önemli Django şarkısını bulabildiğimiz albümde Nuages haricinde onlarca müthiş parça dinlemek mümkün. “Embraceable You” “Les Yeux Noirs”, “ Si Tu Savais”, “Daphné” ve daha bir çok şarkı dinlenmeye doyulmayacak türden. En önemlisi yüzünüzde kocaman bir gülümseme ile dinliyorsunuz müziği. Gerçekten kalpten gelen harika bir notlar.
Bugün bu müziğe “Musique Manouche” deniyor ve ilk temelleri Django tarafından atılan müzikte önemli isimler günümüzde de insanları mutlu etmeye devam ediyor. Biréli Lagrène, Florin Niculescu, Angelo Debarre, Rosenberg ailesi ilk aklıma gelenler. Bu arada tüm bu müzisyenleri Biréli Lagrène' nin “Jazz A Vienne” (Dreyfus EDV 725) konserinde dinleyebilirsiniz. Özellikle sahne arkası bölümlerde Django için söylenenlere kulak kabartmak lazım. Ayrıca Biréli Lagrène'nin Gypsy Project albümlerinde de harika Django cover'ları bulabilirsiniz. Ancak Rétros-pective başlangıç için en iyi nokta.
Hakan
M:9/10 K:6/10
Yorumlar
Yorum Gönder