Bildiğiniz gibi müzik sayılarımızda müzik dünyası ile doğrudan alakalı filmlere yer vermeye başlamıştık. Bu sayımızda sizlere Cadillac Records isimli filmi tanıtmaya çalışacağım. Film ülkemizde “Aşkın Müziği” adıyla satılmakta. Film Sony Film'den yayınlanmış. Filmin senaryosunu da yazan Darnell Martin tarafından yönetilmiş. Önemli rolleri oynayan aktör ve aktrisler ise şu şekilde;
Adrien Brody - Leonard Chess
Jeffrey Wright - Muddy Waters
Gabrielle Union - Geneva Wade
Columbus Short - Little Walter
Cedric the Entertainer - Willie Dixon
Emmanuelle Chriqui - Revetta Chess
Eamonn Walker - Howlin' Wolf
Mos Def - Chuck Berry
Beyoncé Knowles -Etta James
Yukarıdaki listeden tahmin edebileceğiniz gibi film blues tarihinin bir dönemine ışık tutuyor. Özellikle de Chess Records şirketine. Ancak filmde bir belgesel tadı olmadığını söyleyebilirim. Geniş kitlelere hitap edebilecek bir film yapılmaya çalışılmış. Ancak biz ilk önce filme konu olan plak şirketine bir bakış atalım.
Chicago eyaletinin Illınois kentinde kurulan Chess plak şirketi bir dönem Amerikanın en önemli blues şirketi olarak adlandırılmış ve müzik dünyasına gerçekten çok önemli isimleri kazandırmış bir firma. Gerçek hikaye 1947 yılında başlıyor. Leonard Chess 1947 yılında Aristocrat Records isimli ilk şirketini kurar. Leonard Chess'in gerçek ismi Lejzor Czyz olup 1920'li yıllarda Polonya'dan Amerika'ya göç etmiştir. Bu dönemde ismini Leonard Chess olarak değiştirir. Filmde hiç bahsedilmeyen Aristocrat Records şirketini diğer ortaklarından satın alır ve kardeşi Phil ile plak şirketinin ismini Chess Records olarak değiştirir.
Hemen ardından 1952 yılında iki kardeş Checker Records isimli plak şirketini kurarlar. Bu şirketin birincil hedefi Chess plaklarının radyolarda daha fazla yer bulabilmesini sağlamaktır. Anlayacağınız radyoculara rüşvet vesaire gibi daha kirli işler Checker Records üzerinden yürütülmekteydi. Bugünde müzik dünyasında benzer durumlar görülmekte. 1950'lerden beri müzik dünyasının kendi kuralları pek değişmemiş. 2000'li yıllarda internetin ve en önemlisi internet teknolojilerinin gelişmesi ile yeni bir dönemin başladığını söylemek gerekir. Neyse konumuza dönelim 1956 yılında Chess Records bünyesinde çalışan caz müzisyenlerinin ana şirketten ayrılarak sadece caz konusunda yayın yapan Marterry Records kurulur. Bu şirketin ismi Argo Records olarak değiştirilir. Ancak İngiltere'de klasik müzik yayınlayan Argo plak şirketi ile isim benzerliği sorun yaratmaya başlayınca şirketin ismi bir kez daha değişir, Cadet Records ortaya çıkar.
1950'li yıllarda Phil ve Leonard kardeşler albümlerin bir çoğunu kendileri kaydediyorlardı. 1960'lara gelindiğinde Ralph Bass bu görevi devraldı ve kısa zaman sonra efsaneleşti. Aynı şekilde ilk dönemde şarkı yazarı olarak işe başlayan Willie Dixon bir dönem sonra efsaneleşen isimlerden birisi haline gelmiştir.
Chess Records'un hikayesi 1969'da değişir. Chess kardeşler General Recorded Tape (GRT) isimli plak şirketine 6.5 milyon dolara satarlar. Filmde anlatıldığı gibi Leonard Chess şirketi satar satmaz ölmez aradan aylar geçince ölmüştür. Bu arada ölüm sebebi gerçekten kalp krizidir. Chess Records hayatına 1972 yılına kadar Chicago'da yani kurulduğu şehirde devam eder. Daha sonra New York dönemi başlar. 1975 yılında şirketi All Platinum Records satın alır. 1980'li yıllarda Leonard Chess'in oğlu Marshall Chess, eski Chess Records kataloğunu yeniden basmaya başlar. Bu albümler All Platinum Records markası adı altında yayınlanır. Aslında bu dönemde yeniden basılan plaklar önemli ticari başarılar elde eder ancak bu kez de All Platinum Records şirketi iflasın eşiğine gelir. Bu dönemde Chess Records markası MCA Records firmasına satılır. MCA sonraki yıllarda Geffen Records/Universal Music firmalarına satılır. Şu an için tüm yayın hakları Universal Music'tedir. Amma karışık bir hikaye değil mi?
Film Chess Records'un kuruluşu ile ilgili dönemi Leonard Chess gözünden anlatmakta. Muddy Waters ile yollarının kesişmesinin ardından yaşananlar ile film gelişmeye başlıyor. Muddy Waters, Chess Records bünyesinde çalışan ilk isim ve günümüzde de büyük saygı gören bir blues gitaristi ve şarkıcısı. Zaten filmde de duyduğunuz bazı şarkıları bu ay tanıttığımız plaklar arasında bulabilirsiniz.
Filmde oldukça fazla göreceğiniz bir diğer isim Little Walter. Oldukça renkli bir kişilik olan Little Walter'ın yollarının Muddy Waters ile kesişmesi ve kendi başına nasıl önemli bir isim haline geldiğinin ayrıntıları da filmde yansıtılmaya çalışılmış. Bu müzisyenin filmde çalınan bir çok hit parçasını içeren bir albümü Stereo Mecmuasında geçmiş sayılarımızda sizlere tanıtmıştık. (Little Walter - The Best Of Little Walter Chess LP1428 İnceleme)
Filmde sıklıkla görebileceğiniz diğer iki müzisyen ise Howlin' Wolf ve Chuck Berry. Bu iki isimden özellikle Chuck Berry'nin üzerinde bir miktar durmak gerekli. Chuck Berry daha ortalarda Rock'n Roll yokken bu müziği bir şekilde ortaya çıkartmış veya tam anlamıyla ortaya çıkmasına öncülük etmiş çok önemli bir isim. Stereo Mecmuasının gelecek sayılarında müzisyenden uzun uzun bahsetmeyi planlıyorum. Filmde uzun uzun bahsedilen bir diğer isim ise Etta James. Bu önemli isim gerçekten kendisine özgü sesi ile bir dönem oldukça popüler olmuş ve ününü öyle veya böyle günümüzde de sürdürüyor. Filmde bu rol Amerikan pop müziğin parlayan isimlerinden Beyoncé tarafından oynanmış. İtiraf etmem gerekir ki, hiç de fena iş çıkartmamış. Şimdi gelelim genele filmin genel havası Chicago'yu oldukça iyi yansıtıyor. Renk seçimleri oldukça ilgin. Sanki o devirde çekilmiş bir film gibi. Zaten bu konuda özel olarak araştırmalar yapılmış. Chess tarihçesine bir ölçüde uyarak tek tek yukarıda saydığım tüm müzisyenlerin hayatlarına (hem müzik hemde kişisel) bir miktar bakış atılmış. Tabii filmde geçtiği dönemden kaynaklanan bazı ayrıntılara başarı ile göndermeler yapılıyor. Özellikle ırk ayrımı filmde sıklıkla karşımıza çıkan bir durum. Yine o dönem şarkıcılarının bir çoğunun bulaştığı aşırı alkol tüketimi, her türden suçlar ve yoğun seks hayatı gibi sorunlar filmde yer bulmuş. Bu açıdan “Ray” filmi ile paralellikler bulabilirsiniz. Bunlar bir çok yerde yazılmayan ama bilinen şeyler. Filmde bunla çok abartılmadan işlenmiş.
Filmde bazı ayrıntılar ilgi çekici. Rock'n Roll'un ortaya çıkması, Avrupa'daki müzik akımlarına satır arası atıflar filmdeki hoş sürprizler. Bu arada filmin adının niye Cadillac Records olduğunu filmi seyrettiğinizde anlayacaksınız. Amerikan arabası (Amerikancı) özellikle Cadillac severlerin bu filmde güzel bir göz banyosu yapacaklarını şimdiden müjdeleyelim.
Film, electric blues döneminin başlangıcını kendisine konu almış, iyi müziklerle, çok ayrıntılı olmasa da başarılı karakter analizleri, genel ortalamanın az üzerindeki oyunculukla müzik tarihinden bir kesiti bizlere sunuyor. DVD'nin fiyatını (15TL civarı) göz önüne alırsak evde güzel bir gece geçirmek için ideal bir film. Daha fazlası değil.
Hakan
Yorumlar
Yorum Gönder